ĐẶC ĐẶC KHU KINH TẾ: LÒNG DÂN KHÁC Ý ĐẢNG

ĐẶC ĐẶC KHU KINH TẾ: LÒNG DÂN KHÁC Ý  ĐẢNG

Thiện Ý

Trong những ngày qua, Dự luật “Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” gọi tắt là “Dự luật đặc khu kinh tế” (special economic zone)  đã bị sự chống đối quyết liệt của người Việt khắp nơi, từ trong nước ra hải ngoại. Nhiều cuộc xuống đường biểu tình rầm rộ đã nổ ra trên nhiều tỉnh thành ở Việt Nam mà cao điểm là cuộc tổng biểu tình thu hút hàng trăm ngàn người diễn ra vào Chủ nhật 10-6-2018 tại các tỉnh thành lớn nhỏ  như Hà Nội, Sài Gòn, Bình Thuận… Mặc dầu trước đó một ngày (9-6-2018) quốc hội Việt Nam đã hoãn lại biểu quyết Dự luật này, nói là theo yêu cầu của Thủ tướng chính phủ, song thực chất là có lệnh của “Đảng ta” mà người đứng đầu là Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.

 Vạy vì sao “Dự luật Đặc khu kinh tế” bị chống đối quyết liệt và lan rộng khắp nơi?

Câu trả lời tổng quát là vì Dự luật “Đặc khu kinh tế” có sự mâu thuẫn đối kháng giữa lòng dân và ý đồ của đảng cầm quyền độc tôn. Lòng dân thì dễ dàng tìm thấy qua thái độ, hành động, lời nói đầy lòng yêu nước của các giới quốc dân Việt Nam (công dân của Tổ quốc Việt Nam) trong và ngoài nước đã bày tỏ trong những ngày qua, với nhiều bài viết, khẩu hiệu, hình ảnh sống động gây ấn tượng mạnh của các cuộc biểu tình được các phương tiện truyền thông truyền đi khắp thế giới.

Theo đó, các giới quốc dân Việt Nam không quan tâm đến độ dày của một dự luật gồm 6 Chương, 88 Điều khoản và 4 Phụ lục; với nội dung quy định cơ cấu tổ chức, điều hành, các điều kiện ưu đãi, thủ tục tiến hành đầu tư kinh doanh v.v… ở  ba “Đặc Khu Kinh Tế” Vân Đồn thuộc tỉnh Quảng Ninh (Bắc phần), Bắc Vân Phong thuộc tỉnh Khánh Hòa (Trung phần) và Phú Quốc thuộc Kiên Giang (Nam phần). có kinh phí đầu tư dự trù là 1.570.000 tỉ VNĐ (tính đến năm 2030). Họ không quan tâm vì nội dung các quy định  có tính nguyên tắc, chuyên môn mà bất cứ văn thức lập pháp nào cũng phải thế, nên ít ai mất thời giờ để đọc.

Điều mà các giới quốc dân Việt Nam quan tâm, lo lắng là hệ quả “Lợi bất cập hại” cho đất nước của Dự luật “Đặc khu kinh tế”, nếu nó được Quốc hội của đảng cầm quyền độc tôn thông qua. Sự lo lắng đến phẫn nộ của nhiều người là vì Dự luật này nói là phải được thông qua, dù trái với lòng dân, bất lợi cho đất nước; nhưng lại là ý đồ của đảng, do đây là nghị quyết của Bộ chính trị được Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhắc lại tại quốc hội; phẫn nộ vì quyền làm chủ của nhân dân luôn bị tước đoạt trắng trợn, thông qua một “Quốc hội công cụ của đảng, do đảng và vì đảng”!

Vậy hệ quả “Lợi bất cập hại” cho đất nước của Dự luật “Đặc khu kinh tế” là gì? Trả lời câu hỏi này, theo phản ánh chung, lợi đây là lợi ích về phát triển kinh tế và hại đây là hại về an toàn quốc gia và an ninh quốc phòng do Dự luật đem đến cho nhân dân và đất nước. Đã có nhiều bài phân tích, nhận định chi tiết về sự lợi hại của nhiều người am tường trong và ngoài nước. Vì thế chúng tôi sẽ chỉ đưa ra như một đúc kết các điểm “Lợi về kinh tế thì ít, hại về an toàn quốc gia và an ninh quốc phòng thì nhiều” của “Dư luật Đặc khu kinh tế”, để cho thấy vì sao “Lòng dân trái với ý đồ của đảng”

Vậy những  Đặc khu kinh tế có lợi gì cho phát triển kinh tế đất nước?

Theo ý đảng và nhà cầm quyền CSVN,  Dự luật “Đặc khu kinh tế” sẽ tạo ra môi trường kinh doanh có những điều kiện pháp lý cũng như thực tế thuận lợi, với nhiều ưu đãi, lợi nhuận cao, sẽ tạo hấp lực thu hút vốn đầu tư nước ngoài đa diện, đa năng, đa hiệu; cùng lúc du nhập các phương tiện, kinh nghiệm sản xuất kinh doanh, khoa học kỹ thuật công nghiệp cao, góp phần đưa nền kinh tế quốc dân phát triển toàn diện, bền vững; Nhà nước sẽ thu được nhiều thuế làm giầu cho ngân quỹ quốc gia vốn đang bị thâm thủng, công trái nặng nề, do quốc doanh làm ăn lỗ lã vì quản lý kém cỏi và tham nhũng đục khoét nặng nề… Chẳng hạn chế độ ưu đãi như quyền độc lập tự chủ  về quản trị kinh doanh rộng rãi cho các nhà đầu tư, miễn thuế, giảm thuế dài hạn, cho thuê đất đến 99 năm (hơn cả Luật Đất đai hiện hành qui định tối đa là 70 năm)…

Thế cho nên ý đồ của đảng được thể hiện trong Điều 4.  quy định về “Chính sách của Nhà nước về phát triển đặc khu”, khoản 1 viết “ Nhà nước có chính sách khuyến khích và tạo điều kiện thuận lợi nhằm thu hút đầu tư vào các ngành, nghề ưu tiên phát triển của đặc khu; xây dựng các đặc khu theo hướng xanh - tri thức - bền vững, áp dụng phương thức quản lý tiên tiến, hình thành môi trường sống văn minh, hiện đại, chất lượng cao; bảo đảm an sinh xã hội, giữ vững ổn định chính trị - xã hội tại đặc khu.”

Thế nhưng lòng dân thì không muốn có “Đặc khu kinh tế” tí nào vì:

1.-, Hình thức thu hút đầu tư qua các đặc khu kinh tế nay đã lạc hậu, tốn kém và ít có tính khả thi.

Theo nhận định của tác giả Nguyễn Quang Dy, trong bài viết ngày 1-6-2018 nhan đề “Nghịch Lý Về Đặc Khu Kinh Tế” thì “Tuy đối với các nước có nền kinh tế chuyển đổi (như Việt Nam), đặc khu kinh tế vẫn là một mô hình phát triển hấp dẫn, nhưng dường như đã lỗi thời và có nhiều bài học thất bại. Nó đòi hỏi những điều kiện nhất định, vì vấn đề không phải là làm cái gì (what) mà là làm thế nào (how). Mọi chuyện đều có thể, nhưng “sai một ly đi một dặm”. Nếu đủ điều kiện và phát triển đúng hướng/đúng cách, nó có thể là đòn bẩy kinh tế và đầu tàu phát triển (như Thâm Quyến). Dubai là một bài học thành công mà nhiều nước khác muốn bắt chước. Nhiều người Việt đã từng mơ ước biến Chu Lai thành Dubai của Việt Nam, hay biến Phú Quốc thành Singapore của Việt Nam. Singapore thành công vì có Lý Quang Diệu (Việt Nam không có). Dubai thành công vì không có yếu tố Trung Quốc (Việt Nam có quá nhiều).”

2.- Với thời hạn cho thuê đất dài hạn đến 99 năm sẽ tạo điều kiện cho các nhà đầu tư không vì mục đích kinh doanh có lợi nhuận mà đầu tư bất động sản để đầu cơ trục lợi. Bởi vì thời hạn dài đến 99 tương đương với vài ba thế hệ đời người, nhà đầu tư có thể được chuyển nhượng sau khi khai thác xong, hoặc thay đổi dự án giữa chừng mà không phải trả lại đất..Và do đó. “Đặc khu Kinh tế” có thể trở thành môi trường thuận lợi cho “tệ tham nhũng phát triển”hay “kinh tế phát triển"đây?

3.- Về hiệu quả của mô hình “Đặc khu kinh tế” thì kinh nghiệm thực tế ở một vài nước áp dụng, theo đánh giá của các kinh tế gia không có gì chắc chắn, thành công và thất bại theo tỷ lệ 50/50 và sự thành công hay thất bại là tùy thuộc vào các điều kiện chủ quan và khách quan ở mỗi nước.

Tác giả Nguyễn Quang Dy dẫn chứng về  sự thành công của Singapore  là dựa trên những tiền đề hoàn toàn khác Việt Nam. Ông Lý Quang Diệu từng nói: “Lẽ ra vị trí số một ở châu Á phải là của Việt Nam”. Theo ông, vị trí địa lý chiến lược, tài nguyên thiên nhiên phong phú là hai yếu tố hàng đầu có thể đưa Việt Nam trở thành “người khổng lồ ở châu Á”. Nhưng đáng tiếc ngày nay năng suất lao động của người Việt Nam chỉ bằng 1/15 của người Singapore (hay 1/5 của người Malaysia, 2/5 của người Thailand). Ông khẳng định sự thành công của một quốc gia bao gồm ba yếu tố chính là: (1) điều kiện tự nhiên (như vị trí chiến lược và tài nguyên thiên nhiên), (2) con người, và (3) thời cơ, nhưng căn bản nhất vẫn là yếu tố con người… Vì vậy Ông Lý Quang Diệu rất tiếc vì Việt Nam không biết trọng dụng nhân tài, và cho rằng nhân tài của Việt Nam đã định cư ở nước ngoài hết rồi. (Việt Nam trong mắt Lý Quang Diệu, Cao Huy Huân, VOA, 14/9/2014).

Tuy ý tưởng về đặc khu kinh tế không mới, nhưng người ta đã chóng quên bài học xấu về các dự án lớn như “đặc khu kinh tế gang thép Vũng Áng”, khai thác bauxite Tân Rai & Nhân Cơ (Tây Nguyên), cũng như kinh nghiệm xấu tại Chu Lai (Quảng Nam, 2003), Dung Quất (Quảng Ngãi, 2005), Nhơn Hội (Bình Định, 2005), Chân Mây (Thừa Thiên,  2006), Vân Phong (Khánh Hòa, 2006), Phú Yên (Phú Yên, 2008). Tại sao các nơi đó thất bại? Cái gì đảm bảo ba đặc khu mới này sẽ thành công? Nếu Việt Nam không cải tổ thể chế để kiểm soát quyền lực và tham nhũng, thì các mô hình phát triển tương tự sẽ lặp lại bài học “lợi bất cập hại”. (Theo nhận định của Nguyễn Quang Dy)  

Theo chuyên gia Vũ Quang Việt, các đặc khu kinh tế Vân Đồn, Bắc Vân Phong, Phú Quốc “đặt lợi ích nhóm lên hàng đầu”. Các quy định trong dự luật về đặc khu chủ yếu nhằm vào thị trường địa ốc (property market) và đánh bạc (casino) chứ không nhằm thu hút đầu tư công nghệ cao. Trong khi đó, cái mà Việt Nam cần là công nghệ cao và giáo dục để tăng năng suất lao động, phát triển công nghiệp và kinh tế trí thức, chứ không phải là phát triển địa ốc và casino.

  

Tựu chung như vậy là những lợi ích kính tế mà đảng và nhà đương quyên Việt Nam muốn thực hiện bằng Dự luật “Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” xem ra không có gì chắc chắn, còn nhiều bấp bênh. Nghĩa là “Lợi bất cập hại”.

Thế còn những cập hại của “Đặc khu kinh tế” là gì?

Lòng dân biết rằng, những cập hại của “Đặc khu kinh tế” là những tác hại nghiêm trọng về mặt an toàn quốc gia và an ninh quốc phòng của đất nước, đã được nhiều người Việt trong và ngoài nước nêu lên. Những tác hại nghiêm trọng ấy, chẳng cần nói ra thì ai cũng thấy là đã và sẽ đến từ nước láng giềng đại cường Phương Bắc vốn có tham vọng xâm lăng Việt Nam từ quá khứ lịch sử đến hiện đại.Mặc dầu Dự luật “Đặc khu kinh tế” không đề cập đến đối tượng đầu tư dành riêng cho người nước nào, không có từ ngữ nào nói đến Trung quốc, nhưng ai cũng thấy nguy cơ gần như chắc chắn đến từ Trung Quốc, nếu Dự luật “Đặc khu kinh tế” được Quốc hội thông qua. Vì thực tế đã có nhiều dạng “Đặc khu kinh tế” của người Trung quốc chiếm lĩnh và tương lai ai cũng đoán được người Trung quốc sẽ nắm thế thượng phong hay độc quyền đầu tư trong các “Đặc khu kinh tế” dự trù, do  Việt Nam nằm trong vòng cương tỏa toàn diện và lệ thuộc nặng nề Trung Quốc, nhất là về chính trị và kinh tế.  

 Thực tế nhãn tiền, là hầu hết các dự án lớn tại Việt Nam đều rơi vào tay các tập đoàn Trung Quốc, thì không có lý gì các đặc khu kinh tế tương lai lại không rơi vào tay họ và biến thành các “tô giới của Trung Quốc”. Các tập đoàn tư bản Trung Quốc được nhà nước hổ trợ có thừa ưu thế và nguồn vốn, động cơ để chiếm lĩnh các đặc khu kinh tế này như một cuộc “xâm lược mềm”, không cần đánh vẫn thắng (như binh pháp Tôn Tử). Những vị trí hiểm yếu trên đất liền mà Trung Quốc không chiếm được bằng vũ lực (như họ đã từng chiếm Hoàng Sa và Trường Sa) thì họ sẽ cưỡng chiếm bằng được qua đầu tư và “sức mạnh sắc bén” (sharp power). Vì vậy, “chủ trương lớn” về ba đặc khu kinh tế với những ưu đãi đặc biệt (như cho thuê đất 99 năm), chẳng khác gì “gửi trứng cho ác” hay “nối giáo cho giặc”. Hay nói như kinh tế gia Nguyễn Xuân Nghĩa “nếu có chết thì cố chết cho chậm, việc gì phải ký giấy tự sát vào ngày 15 này?” (ngày quốc hội định thông qua Dự luật Đặc khu kinh tế)

Trong khi Trung Quốc ráo riết quân sự hóa và kiểm soát Biển Đông, không cho người Việt khai thác dầu khí và đánh cá trong vùng biển của mình, chắc họ sẽ tăng cường bành trướng thế lực để chiếm các vị trí hiểm yếu trên đất liền. Các Đặc khu kinh tế chính là các vị trí hiểm yếu mà Trung Quốc có thể sẽ chinh phục và diều này hoàn toàn bất lợi về an toàn quốc gia, an ninh lãnh thổ, quốc phòng cho Việt Nam, khiến nhiều người lo ngại, đưa đến sự chống đối Dự luật “Đặc khu Kinh tế” quyết liệt và lan rộng khắp nơi trong những ngày qua một cách tự phát, đồng bộ (vì đụng chạm đến lòng yêu nước của hầu hết quốc dân Việt Nam) .

Vì trong lịch sử, Vân Đồn vốn là một vị trí chiến lược án ngữ cửa ngõ phía Đông Bắc, để ngăn chặn thủy quân Trung Quốc xâm nhập bằng đường biển; như thời Ngô Quyền chống quân Nam Hán (với Trận Bạch Đằng năm 938), thời Lý Thương Kiệt chống quân Tống, (1075-1077), thời Trần Hưng Đạo chống quân Nguyên Mông (1287-1288). Khi Lý Thường Kiệt đem quân đánh Khâm Châu, Liêm Châu và Ung Châu, thì Vân Đồn và Móng Cái là địa điểm tập kết quân nhà Lý. Khi Lý Thường Kiệt lập phòng tuyến Sông Cầu để chống quân Tống, Vân Đồn là căn cứ của thủy quân nhà Lý để ngăn chặn thủy quân Tống, không cho ngược sông để hội nhập quân với bộ binh địch, nên quân Tống đã đại bại…

Nếu Vân Đồn có vị trí chiến lược án ngữ cửa ngõ phía Đông Bắc nhìn ra Vịnh Bắc Bộ, thì Phú  Quốc có vị trí chiến lược án ngữ cửa ngõ phía cực Nam nhìn ra Ấn Độ Dương, trong khi Vân Phong có vị trí chiến lược án ngữ cửa ngõ Miền Trung nhìn ra Biển Đông. Tại Miền Trung, ngoài cảng Sơn Dương (Vũng Áng) mà Trung Quốc đã nắm, nay chỉ còn Vân Phong và Cửa Việt là hai cảng trung chuyển lớn (nước sâu) có tầm quan trọng chiến lược, nhưng Trung Quốc chưa nắm được. Phú Quốc có vị trí đặc biệt trong tầm nhìn chiến lược Indo-Pacific (cách Sihanoukville và Bokor có mấy chục km). Trung Quốc đã thuê được (lâu dài) hai vị trí chiến lược đó của Campuchia, nên họ rất thèm có Phú Quốc, để hình thành một tam giác chiến lược. Một khi Trung Quốc thỏa thuận được với Thailand để làm kênh đào Kra thì vị trí chiến lược của Phú Quốc còn quan trọng hơn cả Singapore.

Nếu xung đột tại Biển Đông xảy ra thì ba đặc khu Vân Đồn, Vân Phong, và Phú Quốc có ý nghĩa chiến lược hiểm yếu đối với mục tiêu ngăn chặn địch tiếp cận. Nếu ba vị trí chiến lược đó bị đối phương (Trung Quốc) chiếm thì không chỉ đối với Việt Nam mà còn cả với ASEAN và các cường quốc khác có lợi ích sát sườn tại Biển Đông như Mỹ-Nhật-Ấn-Úc, và EU (hoặc Nga). Vì thế ý nghĩa quan trọng nhất của ba đặc khu kinh tế này là bất lợi về chiến lược quân sự và an ninh quốc phòng (chứ không chỉ lợi ích kinh tế) đối với Việt Nam.

 Đến giờ này thì có lẽ 486 Đại biểu quốc hội Việt Nam đã hiểu vì sao Dự luật “Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” gọi tắt là Dự luật về “đặc khu kinh tế” đã và đang bị sự chống đối quyết liệt của người Việt yêu nước khắp nơi, từ trong nước ra hải ngoại. Một khi biết được nguyên nhân vì sao, ắt mỗi Đại biểu quốc hội đã có thể xác định vị thế mình là đại biểu của dân hay cán bộ của Đảng. Từ đó mỗi Đại biểu quốc hội biết mình sẽ “bấm nút” biểu quyết về Dự luật Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt theo lòng dân hay ý đảng.Vì rõ ràng trong vụ việc này “lòng dân khác ý đảng”, mà lợi ích của nhân dân luôn phù hợp với lợi ích của Đất nước và Dân tộc; còn lợi ích của đảng chỉ phù hợp với lợi ích của nhân dân và đất nước khi “lòng dân, ý đảng là một”( mà điều này thực tế ít xẩy ra).

Nay Dự luật “Đặc khu kinh tế” được hoãn lại và đang chờ biểu quyết trong phiên họp khác của Quốc hội trong trương lai gần. Các đại biểu Quốc hội có cơ hội quyết định chọn lựa bấm nút theo ý dân hay theo lệnh của Đảng. Quý vị nền nhớ rằng, dù có giảm thời gian cho thuê đất ngắn đến đâu, “dù chỉ một ngày” thì ý dân được bầy bỏ trong các cuộc biểu tình yêu nước vẫn là phải “hủy bỏ” toàn bộ Dự luật. Vì nguy cơ Trung Quốc xâm lược mềm dưới vỏ bọc “đầu tư kinh tế” chỉ là “Diện”, mà “Điểm” là lấn chiếm đất đai của Việt Nam theo kiểu “Tằm ăn dâu” với các thủ đoạn chính trị thâm độc. Thực tế đó không còn là nguy cơ nữa, mà là hiện thực trên nhiều vùng “đầu tư kinh tế” của người Tàu tại Việt Nam, đồng dạng với ba “Đặc khu kinh tế” Vân Đồn, Bắc Phong Vân và Phú Quốc mà ý đồ của đảng muốn thiết lập bằng Dự luật “Đơn vị hành chính - kinh tế đặc biệt” gọi tắt là “Dự luật đặc khu kinh tế” đang bị quốc dân Việt Nam khắp nơi chống đối quyết liệt.

Thiện Ý

Houston, ngày 18-6-2018

* Ghi chú: Bài viết có tham khảo và trích nguyên văn một số đoạn trong bài viết của tác giả Nguyễn Quang Dy, trong bài viết ngày 1-6-2018 nhan đề “Nghịch Lý Về Đặc Khu Kinh Tế”.

THƯỢNG ĐỈNH MỸ-TRIỀU SẼ THÀNH CÔNG HAY THẤT BẠI ?

THƯỢNG ĐỈNH MỸ-TRIỀU  SẼ THÀNH CÔNG HAY THẤT BẠI ?

Thiện Ý.

Như vậy là chỉ khoảng ba bốn ngày nữa hội nghị Thượng đỉnh Mỹ Triều sẽ diễn ra vào ngày 12-6-1018 tại Singapore, sau những động thái của cả đôi bên Mỹ-Triều có tính thách thức, thăm dò để vượt qua những trở ngại nhằm thành tựu chứ không phải đề làm hội nghị này tan vỡ.

-Những động thái thăm dò tiền Thượng đỉnh đó là gì?

- Vì sao Thượng đỉnh Mỹ-Triều phải thành tựu chứ không thể tan vỡ?

- Thượng đỉnh Mỹ-Triều  sẽ thành công hay thất bại?

Chúng tôi tìm lời giải đáp cho ba câu hỏi trên là nội dung bài viết này.

I/- NHỮNG ĐỘNG THÁI THĂM DÒ TIỀN THƯỢNG ĐỈNH ĐÓ LÀ GÌ?

Sau khi Washington và Bình Nhưỡng đạt được thỏa thuận về cuộc họp Thượng đỉnh giữa Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump và Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong Un sẽ diễn ra vào ngày 12-6-2018 tại đệ tam quốc gia Singapore. Mặc dầu Bình Nhưỡng đã có những hành động như muốn chứng tỏ thực tâm sẽ thực hiện điều mà Hoa Kỳ mong muốn sẽ thành đạt trong Thượng đỉnh, bằng việc tự giác tuyên bố sẽ ngưng thử nghiệm vũ khí hạt nhân, tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn trên bán đảo Triều Tiên. Đồng thời đã chủ động đi bước trước với hành động cụ thể là phá hủy một vài căn cứ thử nghiệm hạt nhân. Và để tỏ thiện chí đã thả hai công dân Hoa Kỳ bị Bình Nhưỡng kết án tù nhiều năm, đáp ứng yêu cầu của Ngoại trưởng Hoa Kỳ Mike Pompeo khi đến Bình Nhưỡng và được Kim Jong Un tiếp kiến.Thê nhưng Hoa Kỳ vẫn  đã có những động thái thử nghiệm,thăm dò.

Động thái đầu tiên là Hoa Kỳ tuyên bố vẫn thưc hiện cuộc tập trận chung Max Thunder giữa lực lượng Mỹ - Hàn diễn ra vào trung tuần tháng 5-2018. Phản ứng của Bình Nhưỡng là đã hủy không dự họp với các viên chức cấp cao Hàn Quốc mà theo thỏa thuận sẽ diễn ra cùng ngày. Đồng thời lên án cuộc tập trận giữa không quân Hàn Quốc và Mỹ là “diễn tập xâm lược” và là “hành vi quân sự cố ý khiêu khích” giữa thời điểm mối quan hệ Hàn - Triều đang cải thiện.  

Động thái tiếp theo là của cố vấn an ninh quốc gia John Bolton trong một chương trình truyền hình tại Hoa kỳ, Ông  Bolton đã kêu gọi Triều Tiên phải nhanh chóng từ bỏ kho vũ khí hạt nhân của mình trong một thỏa thuận tương tự như Libya; là từ bỏ kho vũ khí hủy diệt hàng loạt, với những biện pháp kiểm soát chặt chẽ và  đòi buộc Bình Nhưỡng phải chuyển giao những thành tựu vũ khí hạt nhân qua một nước thứ ba và chuyển giao cho Hoa kỳ các nguyên liệu nguyên tử đang tồn trữ được…

Hai động thái thăm dò  trên đã đưa đến phản ứng mạnh mẽ của Bình  Nhưỡng là hủy bỏ cuộc họp với Nam Hàn tại Bàn Môn Điếm như dự trù sau Thượng đỉnh Liên Triều 27-4-2018. Đồng thời nhiều lần Bình Nhưỡng đưa ra những hăm dọa sẽ không tham gia Thượng đỉnh, vì điều mà họ xem là những hành động khiêu khích, những phát biểu đối đầu của giới chức Mỹ khi yêu cầu Triều Tiên đơn phương giải giới vũ khí hạt nhân. Nhưng phản ứng mạnh mẽ bề ngoài này được đánh giá là chỉ có tính dọa nạt, chứ không “đóng cửa”. Bắc Hàn vẫn muốn thành tựu Thượng đỉnh với Mỹ.

Trước phản ứng này, Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã tìm cách vuốt ve, đưa ra nhưng những lời khuyến dụ bảo đảm sinh mạng chính trị của Chủ tịch Kim, sự tồn tại của chế độ Bình Nhưỡng, và đưa ra hình ảnh một tương lai phát triển “tuyệt vời”đến giầu mạnh cho Bắc Triều Tiên,với sự trợ giúp của Hoa Kỳ và quốc tế (chính sách “cây gậy và củ cà rốt”)…Nếu Bình Nhưỡng thực tâm thực hiện phi hạt nhân hóa hoàn toàn bán đảo Triều Tiên có thể kiểm chứng được.

Nhưng sau đó, Phó Tổng Thống Hoa Kỳ Mike Pence vẫn “bồi thêm” động thái thứ ba, là trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình đã nhắc lại quan điểm tương tự của Cố vấn an ninh quốc gia John Bolton, như một thăm dò tiếp theo. Bình Nhưỡng phản ứng đầy phẫn nộ, đưa ra những lời nói xúc phạm nặng nề đến nhân cách và nhân phẩm của Phó Tổng Thống Hoa Kỳ, mà có nhận xét coi như “giọt nước cuối cùng làm tràn ly”. đưa đến quyết định có tính đột biến của Tổng Thống Trump vào ngày 24-5, qua sự công bố Thư gửi Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong Un báo hủy cuộc họp dự trù tại Singapore vào ngày 12/6/2018.  Thế nhưng lời lẽ hòa dịu tương kính và nội dung bức thư cùng với phản ứng hòa dịu sau đó của Bắc Triều Tiên cho thấy cánh cửa hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều vẫn mở và có triển vọng tái tục.

Thực tế quả đúng như vậy, sau quyết định hủy cuộc họp dự trù của Tổng Thống Hoa Kỳ, một ngày sau Chủ tịch Bắc Hàn Kim đã tìm gặp Tổng Thống Nam Hàn Moon lần thứ hai tại Bàn Môn Điếm, đưa ra những động thái xoa dịu. Sau cuộc gặp bất ngờ lần thứ hai với Chủ tịch Moon do Băc Triều Tiên chủ động, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết rằng nguyên thủ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đã tái khẳng định cam kết tham dự cuộc họp đã định với Tổng thống Mỹ Donald Trump, cũng như việc phi hạt nhân hóa “toàn diện” bán đảo Triều Tiên.Ông Moon khẳng định điều này, vì trong cuộc gặp bất ngờ hôm 26/5 ,ông Moon và lãnh đạo Bắc Triều Tiên cùng cho rằng cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ và Bắc Hàn phải được tổ chức.

Trong khi đó, một tuyên bố từ hãng thông tấn KCNA của Bắc Triều Tiên nói rằng ông Kim đã bày tỏ “thiện chí không suy suyển” về khả năng gặp ông Trump như hoạch định trước đó. Chiều hướng này được Bình Nhưỡng chứng tỏ tức thì,  qua việc cử Tướng tình báo Kim jon Chol.Phó chủ tịch đảng Lao Động Triều Tiên, cánh tay mặt của Kim jong Un, được cử đến Hoa Kỳ hội đàm với Ngoại Trưởng Mike Pompeo để tìm cách gỡ bế tắc. Sau đó gặp Tổng Thống Donald Trump tại Nhà Trắng trao tận tay thư riêng của Chủ Tịch Kim, dẫn đến quyết định sau cùng là hai bến tái tục Thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 12-6 tại Singapore như đôi bên đã dự hoạch.

 Như vậy là đúng như chúng tôi đã nhận định trong bài viết trước đây, trên diễn đàn này, rằng các động thái này chỉ là phép thử của đôi bên Mỹ -Triều có tính thăm dò lẫn nhau để có cách ứng xử trong thượng đỉnh nhằm đánh giá mức độ có thể thành đạt những gì mà mỗi bên muốn thành đạt qua hội nghị thượng đỉnh này. Vì thế có thể sẽ không đưa đến sự tan vỡ mà thượng đỉnh Donald Trump và Kim Jong Un vẫn sẽ diễn ra sau những nỗ lực ngoại giao ngầm giữa đôi bên để phá tan cản trở cuối cùng trước hội nghị. Nhận định này của chúng tôi văn cứ vào những dấu hiệu chứng tỏ các bên đều không muốn hội nghi thượng đỉnh có tính lịch sử, đôi bên cùng có lợi mà bị tan vỡ. Theo đó phản ứng của đôi bên đều mang tính “nước đôi” không có ý “rút cầu” mà chỉ muốn cho “đối phương” biết giới hạn những yêu sách của mỗi bên đừng vượt quá để đi đến kết quả chung cuộc mà đôi bên có thể chập nhận được và cùng có lợi.

II/- VÌ SAO THƯỢNG ĐỈNH MỸ - TRIỀU PHẢI THÀNH TỰU CHỨ KHÔNG THỂ TAN VỠ?

Trong bài viết trước trên diễn đàn này, chúng tôi đã dự đoán gần như chắc chắn cuộc họp Thượng đỉnh Mỹ-Triều sẽ được tái tục và sẽ diễn ra vào ngày Thứ Ba 12-6-2018 tại đệ tam quốc gia Singapore như các bên dự hoạch. Chung cuộc này có được là vì đã đến lúc các bên đều đã lên đến “đỉnh cao của sự thách đố” và các động thái thăm dò  lẫn nhau đã đủ  để  xuống thang, tránh đẩy nhau vào chân tường có thể đưa đến một cuộc chiến tranh hủy diệt, bất lợi cho đôi bên, đe dọa hòa bình thế giới.

Theo chiếu hướng này, thì thực tế Hoa Kỳ đã gia tăng các biện pháp phong tỏa trừng phạt Bắc Hàn lên đến cao độ,  nhưng Bắc Hàn vẫn không đầu hàng (vì có Trung Quốc chống lưng), tiếp tục thử nghiệm có tính thách đố cho đến khi công bố đã thử nghiệm thành công vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo tầm xa, tầm trung có thể đưa đầu đạn hạt nhân đến tận lãnh thổ Hoa Kỳ. Bình Nhưỡng tự coi mình là cường quốc có vũ khí hạt nhân, có tư thế  nói chuyện tay đôi với Hoa Kỳ. Vì chủ đích chế tạo được vũ khí của Bình Nhưỡng cũng như của Trung Quốc không phải để sử dụng mà để có thế lực thương lượng, mà cả với Hoa Kỳ để thành đạt lợi ích chiến lược quân sự kinh tế nào đó.Vì thế, Bắc Triều Tiên (với sự đạo diễn của Trung Quốc) đã chủ động thực hiện một chính sách đối nội và đối ngoại có tính đột phá, đảo lộn 180 độ, dẫn đến các cuộc hội nghị Thượng đỉnh Liên Triều đã diễn ra ngày 27-4 tại Bàn Môn Điếm, và Thượng đỉnh Mỹ - Triều sắp diễn ra vào ngày 12-6 tới đây tại Singapore.

Ngoài ra, Thượng đỉnh Mỹ-Triều phải thành tựu chứ không thề tán vỡ còn là vì lợi ích thiết thân của hai quốc gia và tránh được tổn hại cho thế giới. Nghĩa là  đôi bên đều có lợi, mà Thượng đỉnh là cơ hội hiếm hoi để đôi bên “xuống thang” và có thể thỏa mãn được những nhu cầu thiết yếu của cả đôi bên. Vậy thì…

III/- THƯỢNG ĐỈNH MỸ - TRIỀU  SẼ THÀNH CÔNG HAY THẤT BẠI?

Một cách chủ quan chúng tôi cho rằng Thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 12-6 tới đây tại Singapore chỉ có thể thành công chứ không thể thất bại. Sự thành công có được khi đôi bên tương nhượng ít nhiều để thành đạt trên nguyên tắc những yêu sách cơ bản. Thất bại khi đôi bên không tương nhượng quyết bảo vệ đến cùng mọi yêu sách của mình, sẽ dẫn đến điều mà Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump từng đe dọa “sẽ rời phòng họp tức thì”.

Sở dĩ chúng tôi dám khẳng định một cách chủ quan như thế, là căn cứ trên diễn biến đưa đến các cuộc bàn thảo tiền hội nghị giữa đôi bên, dường như Mỹ-Triều đã có sự tương nhượng để đạt được phần nào những yêu sách cơ bản của mình, nên Thượng đỉnh mới được tái tục. Vì Thượng đỉnh diễn ra đôi ba tiếng đồng hồ không có thời giờ tranh luận, mà chỉ là sự xác nhận, chuẩn phê những gì mà hai bên đã đạt được đồng thuận trước hội nghị; để sau đó công bố bằng một bản Thông Cáo Chung có ý nghĩa như một “Bản Ghi nhớ” những đồng thuận đã đạt được và tiến trình thực hiện để triển khai. Chính vì vậy mà  mới đây, sau cuộc gặp với Thủ Tướng Nhật  Shinzo Abe tại Tòa Bạch Ốc ngày 7/6/18., Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã đưa ra những lời tuyên bố đầy lạc quan tin tưởng về sự thành công của cuộc họp Thượng đỉnh sắp tới giữa Ông và Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong Un . Tại buổi họp báo trước cuộc họp, ông Trump hứa với ông Abe sẽ nêu vấn đề bắt cóc công dân Nhật với lãnh tụ Triều Tiên Ông cũng cho biết là sẵn sàng ký thỏa thuận với Bình Nhưỡng vào ngày 12/6 để chấm dứt cuộc chiến Triều Tiên và  mong nhìn thấy mối quan hệ hai nước Mỹ-Triều chung cuộc được bình thường hóa.Ông Trump còn nói thêm rằng nếu thượng đỉnh suôn sẻ, ông sẽ mời ông Kim Jong Un sang Mỹ, nhưng đồng thời cảnh báo rằng ông cũng sẵn sàng từ bỏ thượng đỉnh, nếu cần, như ông từng làm trước đây.Và rằng ‘áp lực tối đa’ lên Triều Tiên vẫn còn hiệu lực và Mỹ chưa dỡ bỏ bất kỳ chế tài nào.

Do đó, theo dự đoán của chúng tôi, nội dung Thống Cáo Chung Thượng đỉnh Mỹ-Triều có thể ghi nhận sự tương nhượng và đồng thuận đại để như sau:

1.- Về quân sự:

- Chẳng hạn, Bắc Triều Tiên chấp nhận thực hiện phi hạt nhân hóa “toàn diện” bán đảo Triều Tiên, bằng cách hủy bỏ mọi phương tiện thử nghiệm, giao nạp vũ khí hạt nhân, tên lửa đạn đạo đã hoàn thành và các chất liệu chế tạo còn tồn trữ cho một đệ tam quốc gia quản thủ (tỷ như Trung Quốc, Nga hay quốc gia nào khác mà đôi bên đồng thuận…). Việc thực hiện giải trừ này theo một tiến trình phù hợp dưới sự giám sát của một Ủy Ban Liên Hợp (chẳng hạn) gồm đại diện Liên Hiệp Quốc Trưởng Ủy Ban, với hai thành viên Hoa Kỳ và Bắc Hàn và một số nước khác do hai bên đồng thuận.

- Chẳng hạn, Hoa Kỳ cam kết giải trừ binh bị và các phương tiện chiến tranh bao lâu nay nhắm vào Bình Nhưỡng (quân đội Mỹ và các dàn hỏa tiễn ở Nam Hàn…) và đề nghị Liên Hiệp Quốc giải tỏa cấm vận Bắc Hàn theo một tiến trình phù hợp, song song với tiến trình thực hiện giải trừ  vũ khí hạt nhân của Bắc Triều Tiên, tiến tới phi hạt nhân hóa hoàn toàn trên bán đảo Triều Tiên.

2.- Về chính trị.

  

 - Chẳng hạn hai bên Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên sẽ đạt đồng thuận cam kết tôn trọng chế độ chính trị, độc lập, chủ quyền của nhau, không tìm cách tiêu diệt mà cùng thực hiện chính sách sống chung hòa bình với Hoa Kỳ và các quốc gia thù nghịch trong vùng (như Nhật Bản, Nam Hàn…), tiến tới thiết lập quan hệ ngoại giao giữa hai nước và với các nước khác.

- Chẳng hạn, vấn đề Nam-Bắc Triều Tiên Hoa Kỳ coi là vấn đề nội bộ của dân tộc Triều Tiên do đôi bên quyết định những vấn đề hiện tại cũng như tương lai giữa Bình Nhưỡng và Seoul. Hoa Kỳ cam kết sẽ không can thiệp vào mối quan hệ này và từng bước giải trừ các cam kết an ninh quốc phòng với Nam Hàn theo một tiến trình phù hợp tiến trình giải trừ vũ khí hạt nhân của Bắc Hàn.

3.- Về xây dựng và phát triển kinh tế

- Chẳng hạn đôi bên có thể đồng thuận sẽ trao đổi thương mại mậu dịch khoa học, kỹ thuật, viện trợ, đầu tư kinh doanh…sau khi dỡ bỏ hoàn toàn các biện pháp cấm vận của Liên Hiệp Quốc và bình thường hóa quan hệ ngoại giao giữa hai nước.

- Chẳng hạn theo chiều hướng trên Hoa Kỳ có thể hứa sẽ trợ giúp Bắc Hàn phát triển  kinh tế bằng viện trợ nhân đạo, cho vay vốn, mở rộng đầu tư cùng lúc với các nước khác, qua các cuộc đầu tư song phương hay đa phương (tiến tới mô hình như Việt Nam mà Bình Nhưỡng đã bộc lộ, đánh tiếng..)

     

Tất cả chỉ là dự báo chính trị, tất nhiên không thể chính xác như dự báo khoa học. Vì vậy Thượng đỉnh Mỹ-Triều sẽ diễn ra trong vài ba ngày tới đây tại Singapore sẽ có đáp án chính xác về các vấn đề đang được nhiều người quan tâm liên quan đến hội nghị này.Chúng ta cùng chờ xem.

         Thiện Ý

Houston ngày 8-6-2018

LIỆU THƯỢNG ĐỈNH MỸ-TRIỀU CÓ TÁI TỤC VÀO NGÀY 12-6 TẠI SINGAPORE NHƯ DỰ HOẠCH?

LIỆU THƯỢNG ĐỈNH MỸ-TRIỀU CÓ TÁI TỤC VÀO NGÀY 12-6 TẠI SINGAPORE  NHƯ DỰ HOẠCH?

Ý Thiện

Như mọi người đã biết, ngày 24/5/2018 Tổng Thống Hoa Kỳ Donald Trump đã bất ngờ cho công bố Thư gửi Chủ tịch Bắc Triều Tiên Kim Jong Un báo hủy cuộc họp dự trù tại Singapore vào ngày 12/6/2018, sau khi Bình Nhưỡng nhiều lần hăm dọa rút lui vì điều mà họ xem là những phát biểu đối đầu của giới chức Mỹ yêu cầu Triều Tiên đơn phương giải giới vũ khí hạt nhân Thế nhưng lời lẽ hòa dịu tương kính và nội dung bức thư cùng với phản ứng hòa dịu sau đó của Bắc Triều Tiên cho thấy cánh cửa hội nghị Thượng đỉnh Mỹ-Triều vẫn mở và có triển vọng tái tục.

Thế rồi biến chuyển dồn dập, rất nhanh các sự kiện xẩy ra sau ngày 24/5 giữa các bên cho thấy triển vọng tái tục Thượng đỉnh Mỹ-Triều vào ngày 12-6 tại Singapore có thể thành sự thật.

Về phía Hoa Kỳ, ngày 25/5 Tổng thống Mỹ Donald Trump tỏ ý cho thấy có khả năng họp thượng đỉnh ngày 12/6 với lãnh tụ Triều Tiên Kim Jong Un sẽ diễn ra; Ý tưởng này được đưa ra chỉ một ngày sau khi ông tuyên bố hủy họp Thượng đỉnh Mỹ-Triều vì thái độ thù nghịch công khai của Bình Nhưỡng.Ông Trump ngụ ý rằng có thể cứu vãn cuộc họp này sau khi hoan nghênh giọng điệu hòa giải từ Triều Tiên khi Bình Nhưỡng nói rằng vẫn mở ngỏ cho các cuộc đàm phán.Tổng thống Trump nói trước các phóng viên tại Tòa Bạch Ốc “Lời lẽ họ đưa ra rất tử tế,”; rằng “Chúng ta sẽ chờ xem chuyện gì sẽ xảy ra, thậm chí có thể giữ đúng ngày 12.”. Rồi Ông nhấn mạnh “Chúng tôi đang thảo luận với họ. Họ rất muốn họp. Chúng tôi cũng muốn họp,”.

Một ngày sau, hôm 26/5 Tổng thống Trump nói thêm rằng ông vẫn xem xét ngày tổ chức hội nghị thượng đỉnh là 12/6 ở Singapore, và các cuộc đàm phán đang diễn ra tốt đẹp. Trong cùng ngày, Thư ký báo chí Tòa Bạch Ốc Sarah Huckabee thông báo cho biết: “Đoàn tiền trạm sơ bộ của Tòa Bạch Ốc chuyên trách Singapore sẽ lên đường như đã định để chuẩn bị trong trường hợp cuộc gặp thượng định vẫn diễn ra”. Tạp chí Politico trước đó đưa tin rằng một đoàn tiền trạm gồm 30 quan chức Tòa Bạch Ốc và Bộ Ngoại giao đã chuẩn bị lên đường vào cuối tuần này.

Hôm 27/5 Reuters dẫn lại tờ Washington Post cho biết rằng ông Sung Kim, cựu đại sứ Mỹ ở Hàn Quốc và là người từng đàm phán về hạt nhân với Bắc Triều Tiên, dẫn đầu phái đoàn Mỹ đã vượt lằn ranh phân chia hai miền Triều Tiên ở khu phi quân sự để sang Bắc Triều Tiên đàm phán nhằm chuẩn bị cho cuộc họp thượng đỉnh giữa Bình Nhưỡng và Washington. Ông đã cùng với bà Allison Hooker, chuyên gia về Bắc Triều Tiên trong Hội đồng An ninh Quốc gia Mỹ, vượt lằn ranh quân sự sang Bắc Triều để đàm phán với Thứ trưởng Ngoại giao Choe Son Hui. Tin cho hay, các cuộc gặp dự kiến sẽ tiếp tục vào ngày 28/5 và 29/5, với trọng tâm là chương trình hạt nhân của Bắc Triều.

Về phía bắc Triều Tiên, trước diễn biến trên, Tổng thống Hàn Quốc Moon Jae-in cho biết rằng nguyên thủ Bắc Triều Tiên Kim Jong Un đã tái khẳng định cam kết tham dự cuộc họp đã định với Tổng thống Mỹ Donald Trump, cũng như việc phi hạt nhân hóa “toàn diện” bán đảo Triều Tiên.Ôn Moon khẳng định điều này, vì trong cuộc gặp bất ngờ hôm 26/5 ,ông Moon và lãnh đạo Bắc Triều Tiên cùng cho rằng cuộc gặp thượng đỉnh Mỹ và Bắc Hàn phải được tổ chức,

Người ta được biết, ngày 26/5 đã có một cuộc gặp bất ngờ giữa Tổng thống Nam Hàn Moon và lãnh đạo Bắc Triều Tiên Kim tại Bàn Môn Điếm trong vùng phi quân sư phân chia hai miền Bắc Nam từ 65 năm qua (1953-2018). Đây là cuộc gặp thượng đỉnh thứ hai, sau cuộc gặp ngày 27-4 giữa hai nhà lãnh đạo Bắc-Nam Triều Tiên.Ông Moon nói trong một cuộc họp báo ở Seoul hôm 27-5: “Chủ tịch Kim và tôi đồng ý rằng cuộc gặp thượng đỉnh ngày 12/6 nên được tổ chức một cách thành công, và rằng nỗ lực về việc phi hạt nhân hóa và hòa bình vĩnh viễn trên bán đảo Triều Tiên không nên ngưng lại”.Trong khi đó, một tuyên bố từ hãng thông tấn KCNA của Bắc Triều Tiên nói rằng ông Kim đã bày tỏ “thiện chí không suy suyển” về khả năng gặp ông Trump như hoạch định trước đó.

Hãng thông tấn Reuters nhận định rằng cuộc gặp giữa lãnh đạo Nam và Bắc Triều Tiên là bước ngoặt mới nhất trong một tuần nhiều biến động về ngoại giao liên quan tới cuộc gặp chưa có tiền lệ giữa Mỹ và Bắc Hàn; và cũng là một chỉ dấu rõ ràng nhất cho thấy lãnh đạo Bắc Hàn và Hàn Quốc quyết tâm đóng góp để cuộc họp thượng đỉnh diễn ra theo đúng kế hoạch.

Trong khi đó, Trung Quốc, nước mà chúng tôi cho là tác giả kiêm đạo diễn từ kịch bản thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên để hù dọa, đến kịch bản cho Bắc Triều Tiên chủ động đề nghị các cuộc hôi nghị Thượng đỉnh Liên Triều và Mỹ-Triều để thành đạt ý đồ thủ lợi riêng, thì Bộ Ngoại giao nước này đã viết trong thông cáo gửi cho Reuters hôm 27/5 rằng Bắc Kinh “thực sự” hy vọng cuộc gặp thượng đỉnh có thể diễn ra theo kế hoạch và sẽ thành công, đồng thời lặp lại lời kêu gọi hai bên kiên nhẫn cũng như thể hiện thiện chí.(có thể chỉ là động tác giả nhân giả nghĩa để che đậy cho ý đồ thủ lợi mà thôi)

Như vậy đã gần như chắc chắn cuộc họp Thượng đỉnh Mỹ-Triều sẽ được tái tục và sẽ diễn ra vào ngày Thứ Ba 12-6-2018 tại đệ tam quốc gia Singapore như các bên dự hoạch. Chung cuộc này có được là vì đã đến lúc các bên đều đã lên đến “đỉnh cao của sự thách đố” cần xuống thang để tránh đẩy nhau vào chân tường có thể đưa đến một cuộc chiến tranh hủy diệt.. Vì thế mà Tổng thống Trump viết trong thư gửi cho Chủ tịch Kim như trả lời cho thách thức, hù dọa mới nhất của Bình Nhưỡng, rằng “ Ngài nói về khả năng hạt nhân của nước ngài, nhưng [năng lực] của chúng tôi cũng thực sự lớn và mạnh tới mức tôi cầu Thượng đế rằng chúng sẽ không bao giờ được sử dụng….”. Do đó, vì lợi ích của hai quốc gia, tránh gây tổn hại cho thế giới,  đôi bên đều có lợi, mà Thượng đỉnh là cơ hội hiếm hoi có thể thỏa mãn được những nhu cầu thiết yếu đó.

Những nhu cầu thiết yếu, các bến đều có lợi đó là gì, hiện tại người bang quan chỉ có thể suy đoán phần nào, cụ thể và rõ nét chúng ta vẫn phải chờ xem để biết, không chỉ sau hội nghị Thượng đỉnh chóng vánh đôi ba giờ trong ngày 12-6 tới đây, mà còn phải tiếp tục theo dõi những gì biến chuyển tiếp theo sau Thượng đỉnh giữa hai lãnh đạo tối cao Hoa Kỳ Donald Trump và Bắc Triều Tiên Kim Jong Un.

Thiện Ý

Houston, ngày 27-5-2018

AI LÀ TÁC GIẢ KIÊM ĐẠO DIỄN KỊCH BẢN CÁC THƯỢNG ĐĨNH LIÊN TRIỀU VÀ MỸ-TRIỀU?

AI LÀ TÁC GIẢ KIÊM ĐẠO DIỄN KỊCH BẢN CÁC THƯỢNG ĐĨNH LIÊN TRIỀU VÀ MỸ-TRIỀU?

Thiện Ý

Như mọi người đều biết, nhà cầm quyền Bắc Triều Tiên bao lâu nay theo đuổi chính sách đối đầu thù địch, từng bước gây căng thẳng quân sự và đạt tới đỉnh cao bằng các cuộc thử nghiệm hạt nhân và hỏa tiễn tầm xa, tầm trung có khả năng mang đầu đạn hạt nhân đến dất Hoa Kỳ và đe dọa các quốc gia lân bang; bất chấp sự phản đối, lên án của công luận quốc tế và các biện pháp trừng phạt từ thấp đến cao của Liên Hiệp Quốc.

Trong khi Liên Hiệp Quốc chuẩn bị gia tăng cường độ và phạm vi các biện pháp trừng phạt chế độ Bắc Triều Tiên mạnh mẽ hơn nữa, thì đột nhiên Bình Nhưỡng đánh tiếng sẵn sàng gửi phái đoàn vận động viên tham dự Thế Vận Hội Mùa Đông tại Nam Hàn vào tháng 2-2018. Sau đó chủ động đề nghị họp Thượng Đình Liên Triều và cả Thượng Đỉnh với Hoa Kỳ một cách vô điều kiện; lại còn đi bước trước đưa ra những quyết định có vẻ đáp ứng được các đòi hỏi bao lâu nay của Hoa Kỳ và quốc tế về hồ sơ hạt nhân Bắc Triều Tiên (ngưng thí nghiệm hạt nhân, hủy bỏ địa điểm thử nghiệm…mà không đòi hỏi điều kiện tiên quyết nào…). Thượng Đỉnh Liên Triều thì đã diễn ra ngày 27-4-2018 tại Bàn Môn Điềm trong vùng phi quân sự ngăn chia hai miền Bắc-Nam Triều Tiên với kết thúc rất tốt đẹp và đầy ấn tượng, gây xúc động lòng người. Thượng đỉnh Mỹ- Bắc Triều theo đồng thuận đôi bên thì sẽ diễn ra tại đệ tam quốc gia Singapore vào ngày 12-6-2018 tới đây thì đột nhiên khựng lại do Bắc Triều Tiên viện cớ cuộc tập trận thường niên giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên và có ý ép họ thực hiện phi hạt nhân hóa “một chiều”…

Đứng trước sự chủ động để nghị và thực hiện các bước đi đầy tự tin, có tính đột phá trong chính sách đối ngoại cũng như đối nội của nhà cầm quyền Bắc Triều Tiên, đã có nhận định cho rằng “Trung Quốc đã bị loại ra rìa các cuộc hội nghị thượng đỉnh”. Nhận định này cho rằng các đời lãnh tụ cha truyền con nối họ Kim từ lâu đã nuôi chí “thoát Trung” để có “độc lập,tự chủ” bằng cách thực hiện một chính sách cai tri hà khắc, bắt dân thắt lưng buộc bục, chịu đói rét, khổ sở để dồn nỗ lực chế tạo cho được võ khí hạt nhân. Nay sau khi Bình Nhưỡng công bố vào năm 2017 đã thành công trong việc thử nghiệm và đã có vũ khí hạt nhân trong tay, là đã hội đủ thế lực chủ động thực hiện chính sách đối ngoại đột biến trực tiếp với đối phương, không cần vai trò trung gian của Bắc Kinh; đối nội thì chủ động thực hiện  “hòa giải dân tộc” với Nam Hàn, xây dựng phát triển Bắc Hàn đến giầu mạnh để thống nhất đất nước một cách hòa bình trong tương lai…

Thế nhưng theo nhận định của chúng tôi, “Trung Quốc không hề bị loại ra rìa…” mà Trung Quốc vẫn chính là tác giả kiêm đạo diễn kịch bản các cuộc hội nghị Thượng đỉnh Liên triều và Mỹ-Triều. Đồng thời, Trung Quốc cũng là tác giả kiêm đạo diễn kịch bản “thử nghiệm và chế tạo vũ khí, tên lửa đạn dạo của Bắc Triều Tiên”. Tất cả các kịch bản trước, sau này đều nhằm phục vụ lợi ích cho các ý đồ chiến lược của Trung Quốc. Nói cách khác, từ đời Ông Kim Nhật Thành, qua đời cha Kim Chính Nhật đến đời con Kim Chính Vân, dù có muốn “thoát Trung” cũng bất khả (như Việt Nam) mà phải chấp nhận làm công cụ  bị cương tỏa trong “vòng Kim Cô Đỏ” của Trung cộng từ quá khứ đến hiện tại.

Thật vậy, về việc thử nghiệm và chế tạo vũ khí hạt nhân, tên lửa đạn đạo của Bắc Triều Tiên, chúng tôi đã có vài ba bài nhận định trên diễn đàn này. Chẳng hạn bài “Đối sách hai mặt của Bắc Kinh trên hồ sơ Bình Nhưỡng”mà VOA đăng tải ngày 26-7-2017, chúng tôi đã nhận định “Đối sách hai mặt”:

Lá mặt là Trung Quốc bề ngoài cố tạo ra cho chế độ Bắc Triều Tiên “bộ mặt độc lập tự chủ” và mối quan hệ Trung-Triều là quan hệ bình đẳng giữa hai quốc gia có chủ quyền. Do đó vẫn đã, đang và sẽ có thêm nhiều mâu thuẫn giả tạo trong quan hệ giữa Bắc Kinh và Bình Nhưỡng; và để giải quyết những mâu thuẫn này đảng và nhà cầm quyền Trung Quốc vẫn phải tỏ ra có nhiều khó khăn, cần nhiều nỗ lực thuyết phục, áp lực theo đường lối ngoại giao thông thường hay đặc biệt, chứ không thể ra lệnh, ép buộc đảng và nhà cầm quyền Bắc Triều Tiên như một công cụ. Nhưng tất cả chỉ là những động tác giả nhằm che đậy “Lá trái”.

Lá trái là thực chất mối quan hệ Trung -Triều là quan hệ bất bình đẳng và lệ thuộc toàn diện. Từ quá khứ trong chiến tranh ý thức hệ, đến hiện tại trong chiến lược toàn cầu mới, Bình Nhưỡng chỉ có chủ quyền trên nguyên tắc,lệ thuộc toàn diện chính trị, kinh tế, quân sự quốc phòng vào chế độ Bắc Kinh trên thực tế. Chính sự lệ thuộc này đã biến Bình Nhưỡng thành công cụ chiến lược một thời của Trung Quốc trong quá khứ cũng như hiện tại. Sự sống còn chế độ Bình Nhưỡng hoàn toàn tùy thuộc vào cách ứng xử của chế độ Bắc Kinh.

Hiện tại thực hiện đối sách “Lá mặt, lá trái” trên hồ sơ hạt nhân của Bình Nhưỡng, Bắc Kinh bề ngoài bao lâu nay luôn tỏ ra không tán đồng, chống đối cầm chừng và tham gia có mức độ, lúc mạnh, lúc yếu,các biện pháp trừng phạt của Liên Hiệp Quốc đối với các hành động thử nghiệm vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo của Bình Nhưỡng. Thế nhưng bên trong, từ lâu dường như chính Trung Quốc đã là nước duy nhất hay là chính yếu bên cạnh một vài nước khác (như Nga, Iran…) vẫn lén lút bao che, hổ trợ, cung cấp phương tiện, nguyên liệu hay làm thay để Triều Tiên có được và trở thành nước có vũ khí hạt nhân với hai ý đồ:

- Một là để Bình Nhưỡng dùng vũ khí hạt nhân hù dọa theo kiểu “Chén sành đổi chén kiểu” để “tống tiền” Hoa Kỳ và các nước giàu có trong vùng như Nhật Bản, Hàn Quốc hay quốc tế nói chung (nhận viện trợ để đổi lại việc ngưng các cuộc thử nghiệp hạt nhân…, tạo thế để không bị các nước lớn “Bắt nạt”, trừ Trung quốc (không bắt nạt mà phải vâng lời)

- Hai là để Bắc Kinh có điều kiện và cơ hội được quốc tế, nhất là Hoa Kỳ, phải cầu cạnh như một nước duy nhất có ảnh hưởng quyết định được đối với Bình Nhưỡng, để có thế làm cao giá mặc cả thủ lợi, khi được yêu cầu làm áp lực hay đứng ra làm trung gian triệu tập các hội nghị đa phương hay song phương với Bình Nhưỡng. Ví dụ các hội nghị sáu bên (Liên Hiệp Quốc, Hoa Kỳ, Nhật Bản, Nam Hàn, Trung Quốc với Bắc Triều Tiên) trong quá khứ; hay hội nghị tay đôi giữa Hoa Kỳ và Bắc Triều Tiên trong tương lai, để giải quyết vấn đề thử nghiệm hạt nhân của Bình Nhưỡng.

Nay Bình Nhưỡng được Bắc Kinh bật đèn xanh cho công bố đã thử nghiệm thành công vũ khí hạt nhân và tên lửa đạn đạo xa, gần và tự coi minh là một nước đã có vũ khí hạt nhân (2017), đủ thế lực chủ động, độc lập, tự chủ nói chuyện tay đôi trực tiếp với đối phương nội thù (Nam Hàn) cũng như ngoại thù (Hoa Kỳ) mà không cần trung gian nào hết, kể cả Trung Quốc (!?!). Phải chăng vì vậy mới có nhận định cho rằng “Trung Quốc đã bị gạt ra rìa các hội nghị thượng đỉnh Liên Triều và Mỹ-Triều”.

Thế nhưng, theo nhận định của chúng tôi “tác giả kiêm đạo diễn kịch bản các hội nghị Liên Triều và Mỹ-Triều” vẫn là Trung Quốc. Vì sao?

Vì Trung Quốc bề ngoài cố tạo ra cho chế độ Bắc Triều Tiên “bộ mặt độc lập tự chủ” và mối quan hệ Trung-Triều là quan hệ bình đẳng giữa hai quốc gia có chủ quyền.  Nhưng thức chất đã tạo ra con bài Bình Nhưỡng có vũ khí hạt nhận, chủ động đề nghị nói chuyện tay đôi, trực tiếp với Nam Hàn và với Hoa Kỳ, một cách vô điều kiện, mở ra một chính sách đối ngoại, đối nội có tính đột biến, đảo lộn 180 độ, gây kinh ngạc toàn thế giới…Thực tế Bắc Kinh nhằm thành đạt các ý đồ sau đây:

Một là đánh động gây tập trung sự chú tâm cao độ của Hoa Kỳ và các cường quốc đồng minh cũng như công luận quốc tế để che đậy các hành vi tăng cường quân sự hóa trên các hải đảo ở Biển Đông của Trung Quốc, như thực tế đã xẩy ra trong thời gian diễn ra Thượng đỉnh Liên Triều và thời gian chuẩn bị cho Thượng đỉnh Mỹ-Triều.

Hai là Bắc kinh muốn dùng sự kiện các hội nghị Thượng đỉnh để tìm lợi thế trong thương lượng kinh tế mậu dịch với Hoa Kỳ. Dấu hiệu đầu tiên là các cuộc họp thương lượng giữa Hoa Kỳ và Trung Quốc mới đây tại Washington đã đạt được kết quả  “Hoa Kỳ và Trung Quốc đã tránh được cuộc chiến tranh thương mại” như được công bố. Mặt khác, dường như Tổng Thống Hoa Kỳ Donal Trump cũng biết được vai trò chủ đạo của Trung Quốc trong việc thành bại các hội nghị Thượng đỉnh nên hôm thứ Năm ngày 17/5, phát biểu trước các phóng viên trước khi bắt đầu cuộc gặp với Tổng thư ký NATO Jens Stoltenberg tại Phòng Bầu dục, Ông Trump nói theo những gì ông được biết thì kế hoạch gặp thượng đỉnh vốn suôn sẻ nhưng có lẽ Triều Tiên ‘đã bị Trung Quốc chi phối sau hai chuyến thăm mới đây của giới chức Triều Tiên đến nước này’. Vì thế Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 21/5 thúc giục Trung Quốc duy trì an ninh ở biên giới với Triều Tiên, đồng thời gây sức ép với Bắc Triều Tiên trước cuộc gặp mặt được mong đợi giữa ông với lãnh tụ Kim Jong Un, dự trù vào ngày 12-6 để thảo luận tiến trình phi hạt nhân hóa.

 Thực tế dường như Tổng Thống Hoa Kỳ Donal Trump và Chủ tịch Tập Cận Bình của Trung Quốc đã hiểu được các nước cờ của nhau, với  các bước đi của hai con cờ Nam Hàn và Bắc Hàn sao cho các bên đều có lợi. Vì thế  hôm 22/5, trong cuộc họp tại Nhà Trắng với Tổng thống Hàn quốc Moon Jae-in, ông Trump nói họp thượng đỉnh có thể không diễn ra vào tháng tới. “Nếu không thì có thể xảy ra sau đó.”. Nhưng một ngày sau (23-5) Ông Trump lại nói  Thượng đỉnh “Rất có thể là ngày 12/6”  và. “Nếu họp thì đó là một điều rất tốt cho Triều Tiên.”; rồi Tổng thống Donald Trump loan báo một triển vọng đầy lạc quan, rằng tuần sau Mỹ sẽ có đáp án về số phận thượng đỉnh Mỹ-Triều.

Vậy chúng ta hãy chờ đến tuần sau xem đáp án về số phận Thượng đỉnh Mỹ Triều thế nào và để biết xem Trung Quốc có đóng vai trò gì trong đáp án này hay  “bị loại ra rìa các cuộc hội nghị thượng đỉnh”.?

Ghi chú: Khi bài viết này chuẩn bị được đăng tải, thì có tin Tổng Thống Donald Trump gởi thư cho ông Kim Jong-un, hủy bỏ cuộc gặp thượng đỉnh vào ngày 12 tháng Sáu tại Singapore.

Thiện Ý

Houston, ngày 24-5-2018