Nhận định về Luật Bảo vệ Hôn nhân Đồng tính vừa được ban hành tại Hoa Kỳ
16/12/2022
Tổng thống Biden ký văn bản ban hành ngày
13-12-22, ngay khi được Hạ Viện thông qua. Theo ông, "Hoa Kỳ đang tái khẳng định sự thật cơ bản: tình yêu là tình yêu và người Mỹ sẽ có thể kết hôn với người mà họ yêu".
Cục
Điều tra Dân số Mỹ
cho biết, có khoảng 568,000 cặp
đôi đồng giới đang sinh sống
tại Mỹ.
Thiện Ý
Hôm 13-12-2022, Tổng Thống Hoa Kỳ Joe Biden đã ký ban hành
Đạo Luật Tôn Trọng Kết Hôn ((Respect
for Marriage Act), tại khu vườn
South Lawn của Tòa Bạch Ốc. Tham dự lễ ký ban hành Đạo luật
này, có sự hiện diện của nhiều viên chức chính phủ, các
nhà lập pháp lưỡng đảng và những người ủng hộ quyền kết hôn đồng tính. Đặc biệt là sự chứng kiến của một số cặp hôn
nhân đồng tính được mời.
Nội dung bài viết này lần lược
trình bày:
·
Diễn tiến quy trình lập pháp.
·
Hiệu quả pháp lý của Luật Tôn trọng Hôn nhân Đồng tính mới ban
hành.
·
Nhận định và đề nghị.
I - Diễn tiến quy trình lập pháp
Vào tháng 7/2021, Hạ viện Mỹ, với
toàn bộ dân biểu Dân Chủ và 47 dân biểu Cộng Hòa, đã thông qua
một văn bản tương tự Dự luật Tôn trọng Hôn nhân Đồng tính mới ban
hành thành luật. Sau đó Dự luật này được
chuyển lên Thượng Viện Hoa Kỳ.
Ngày 29/11/2022, sau khi hoàn chỉnh Dự luật do
Hạ viện chuyển lên, Thượng Viện Hoa Kỳ thông qua một Đạo luật Tôn
trọng Hôn nhân Đồng tính áp dụng
trên toàn lãnh thổ Liên bang, với 61 phiếu thuận, 36
phiếu chống. Dự luật đã được đưa trở lại Hạ Viện bỏ phiếu thông qua.
Ngày 8 tháng 12, dự luật Tôn
trọng Hôn nhân đồng tính đã giành được sự chấp thuận của Hạ viện sau khi được Thượng viện thông qua hồi tháng 11, với tỷ lệ phiếu bầu là
258 phiếu thuận và 169 phiếu chống. Dự luật được chuyển đến Tổng thống
Joe Biden ký thành luật ngày
13-12-2022.
Các thượng nghị sĩ đã bỏ phiếu bác điều khoản ghi «hôn
nhân là sự kết
hợp giữa một
người đàn ông và một phụ
nữ». Theo
AFP, các nghị sĩ Hoa Kỳ chuẩn bị trước để tránh nguy cơ Tòa
Án Tối Cao điều chỉnh luật năm 2015 cho phép hôn nhân đồng giới tại tất cả các
bang, như trường hợp Tòa Án Tối Cao bác quyền phá
thai trước đó.
II - Hiệu quả pháp lý của Luật Tôn
trọng Hôn nhân Đồng tính mới ban
hành
Đạo luật mới yêu cầu chính phủ tiểu bang và liên bang công nhận hôn
nhân giữa người đồng giới hay giữa nhiều chủng tộc, chỉ cần hôn nhân đó phù hợp với luật tiểu
bang.
Được biết, dự luật này là sự bổ sung cho phán quyết
Obergefell v. Hodges - phán quyết hợp pháp hóa hôn nhân đồng giới của Tòa án Tối cao
Mỹ vào năm 2015. Đạo luật mới bãi bỏ Đạo luật Bảo vệ Hôn
nhân năm 1996, vốn cho phép các tiểu bang không công nhận hôn
nhân đồng giới diễn ra ở tiểu bang khác.
Như vậy, sau khi dự luật được ký ban hành, những người đồng giới kết hôn
sẽ được bảo vệ quyền lợi tại bất kỳ tiểu bang nào họ đến. Cục Điều tra Dân số Mỹ cho
biết, có khoảng 568,000 cặp đôi
đồng giới đang sinh sống tại Mỹ.
III - Nhận định và đề nghị
1 - Nhận định: Mặc dầu Luật Tôn trọng
Hôn nhân Đồng tính mới ban hành, nhưng
không phải đã được sự tán đồng của các giới trong xã hội Hoa Kỳ. Do đó, vấn đề hôn nhân đồng
tính tiếp tục còn nhiều tranh cãi, chống đối của nhiều giới,
trong chính giới bảo thủ, các tín đồ và lãnh đạo các
giáo hội tại Hoa Kỳ.
Tất nhiên, chính giới và quần
chúng cấp tiến, cũng như giới đồng tính thì vui mừng phấn khởi,
coi đây là thắng lợi của cuộc đấu tranh bao lâu nay cho quyền
bình đẳng nhân quyền cho giới đồng
tính luyến ái.
Thượng nghị sĩ Chuck Schumer, Trưởng khối đa số đảng
Dân Chủ tại Thượng Viện, thì hoan nghênh tinh thần làm việc của cả hai
đảng và đánh giá «chúng ta đã vượt qua được một
bước mang tính quyết định
cho công bằng của những
người Mỹ thuộc
cộng đồng LGBTQ».
Tổng thống Dân chủ Joe Biden thì đã «nhanh chóng» ký văn bản ban
hành ngày 13-12-22, ngay khi được Hạ Viện thông qua vào ngày 8-12-22 . Theo ông, «Hoa Kỳ đang tái khẳng định sự
thật cơ bản
: tình yêu là tình yêu và người Mỹ
sẽ có thể kết
hôn với người mà họ
yêu».
Trong thông cáo tối 29/11/22, tổ chức bảo vệ quyền
công dân ACLU đánh giá quyết định của Thượng Viện là «một bước tiến
lịch sử» cho quyền của các gia đình đồng giới LGBT, đồng thời kêu
gọi Quốc Hội Mỹ tiếp tục đấu tranh cho cuộc sống của những người chuyển giới.
Thế nhưng, giới chính trị gia và quần
chúng tín đồ và các giáo hội Thiên Chúa Giáo Hoa Kỳ không hài
lòng với Luật Tôn trọng Hôn nhân Đồng tính mới ban
hành. Tất nhiên, các giới này sẽ có
phản ứng, về mặt pháp lý cũng như thực tiễn cụ thể, và phản ứng như thế nào
thì cần chờ đợi thêm thời gian. Chỉ biết rằng,qua
tỷ lệ biểu quyết thông qua Luật Tôn trọng
Hôn nhân Đồng tính ở lưỡng viện Quốc hội Hoa Kỳ (với đa số mang tính lưỡng đảng, cả cấp tiến
Dân chủ lẫn bảo
thủ Cộng Hòa) và các
cuộc thăm dò sau khi ban hành Luật Tôn
trọng Hôn nhân Đồng tính (với đa số tán đồng) đã cho
thấy có sự chuyển biến trong nhận thức và thái độ với người đồng tính, của giới bảo thủ
chính giới cũng như quần chúng, tôn giáo bảo thủ. Nhưng thực tế, các
giới bảo thủ này dường như vẫn chỉ dừng lại ở sự cảm thông, nhưng vẫn không chấp nhận “hôn nhân đồng tính” như là “hôn nhân lưỡng tính”.
Điển hình nhất trong giới bảo thủ là
Giáo hội Công giáo La Mã, Văn kiện đúc kết nghị hội các
Giám mục toàn thế giới đã được
công bố ngày 18-10-2014 cho thấy lập trường quan điểm của
Giáo hội Công giáo về vấn đề đồng tính sống
chung, cho đến nay dường như vẫn không thay đổi. Mặc dầu khuynh hướng cấp tiến đã
có nhiều nỗ lực trong nghị hội được thể hiện trong dự thảo văn
kiện đúc kết lần đầu, là “sự chấp nhận
và quí trọng xu hướng tính dục (của người đồng
tính)” và dành cho người đồng tính “một ngôi nhà mà họ cảm
thấy được chào đón tử
tế.”. Thế nhưng kết quả sau
cùng vẫn chỉ được ghi nhận trong văn kiện đúc kết cuối
cùng có tính chất tổng quát; rằng người đồng tính “nên được hoan nghênh với sự
tôn trọng và tế nhị” và “nên tránh” việc kỳ
thị người đồng tính. Nghĩa là chỉ cảm thông chứ
không chấp nhận sự sống chung giữa hai người
khác phái như vợ chồng, vì trái với quy luật
sáng thế, tạo dựng con người của Đấng Tạo hóa hay Thiên Chúa.
Thật ra, vấn đề đồng tính không chỉ gây bất đồng
trong nội bộ Giáo hội Công giáo, mà từ lâu đã, đang, vẫn là đề tài
gây nhiều tranh cãi trong công luận toàn cầu nói
chung, nói riêng tại các quốc gia có đòi hỏi hợp pháp hóa các cặp đồng
tính sống chung bằng cách gán ghép vào định chế “hôn nhân lưỡng tính” gọi là “Hôn nhân đồng tính”.
2 - Đề nghị: Muốn chấm dứt sự bất đồng
tranh cãi về “hôn nhân đồng tính” dẫn đến những hậu quả không hay nhiều mặt cho
con người, xã hội, nên chăng, các nhà làm luật soạn thảo “Một định chế khác cho những người đồng tính sống chung?”; và không nên cố gán
ghép vào định chế “hôn nhân lưỡng tính”.
Lý do cần phải có một định chế khác cho những cặp đồng tính sống
chung là vì có sự khác biệt hoàn toàn với cặp vợ chồng trong hôn nhân lưỡng
tính về mục đích và ý nghĩa của sự sống chung.
Sống
chung giữa hai người nam
& nữ trong hôn nhân lưỡng tính: là sự luyến ái
để tìm hạnh phúc trong khoái cảm được thỏa mãn tình dục
theo tâm sinh lý phổ quát với mọi người, có ý nghĩa làm tiền đề cho
sự truyền sinh (sinh
con đẻ cái), duy
trì và phát triển sự sống cho con người trên hành tinh này, như những người kế thừa có
đủ sức khỏe, năng lực làm chủ bản
thân, gia đình, làm chủ xã hội, làm chủ thiên nhiên, vũ trụ…
Sống
chung giữa hai người đồng tính nam & nam hay nữ & nữ: là sự luyến ái
tìm hạnh phúc trong khoái cảm được thỏa mãn dựa
trên tâm sinh
lý đặc thù với một
số người do bẩm
sinh hay do hoàn cảnh sống, không có
ý nghĩa truyền sinh dù có nhu cầu muốn có con cái, song phải thỏa mãn
bằng cách khác (như xin
nhận con nuôi) từ nguồn hôn nhân lưỡng
tính.
Mặc dầu cuộc sống chung giữa hai người đồng
tính nam & nam hay nữ & nữ cũng có những điểm tương đồng với cuộc sống như:
(1)- Cùng sống chung, ngủ chung, hoạt động
tình dục trái tự nhiên,ăn chung, sinh hoạt hàng ngày như một gia
đình trong hôn nhân lưỡng tính dưới một mái nhà.
(2)- Cùng có tài sản chung hay tài sản riêng, với các
chi phí chung và riêng cho các nhu cầu chung sống,
sinh hoạt hàng ngày.
(3)- Và cũng có những bất đồng trong cuộc sống
chung đưa đến những mâu thuẫn, xung đột có
thể đưa đến kết thúc sự sống chung với các hệ quả phải giải quyết về thực tế cũng như pháp
lý giống như cặp hôn nhân lưỡng tính một khi
phải ly hôn không thể tiếp tục sống chung.
Thật ra những điểm tương đồng chung chung như trên không phải là
động lực chủ yếu của những cặp đồng tính sống chung đòi được hợp
pháp hóa như định chế hôn nhân lưỡng tính. Theo nhận định của
chúng tôi có lẽ những quyền lợi về tài sản và phúc lợi xã hội có
được từ cuộc sống chung có tính ổn định, lâu dài của hôn
nhân lưỡng tính, khiến những cặp đồng tính sống
chung cũng muốn có được bảo đảm về mặt pháp lý như định chế hôn nhân lưỡng
tính. Có lẽ vì vậy mà trong cuộc phỏng vấn của ABC News ngày 11-5-2012, Tổng thống
Dân chủ cấp tiến Obama đã nói đại ý rằng trước đây Ông do dự một phần vì
nghĩ rằng những cặp đồng tính chỉ cần được sống chung là đủ, nay thì cần phải có một định chế cung
cấp các quyền như là quyền chữa trị bệnh tật… Trong
khi một bà đồng tính ở Cedar Rapids nhận xét: lời lẽ của ông
Obama là rất quan trọng, vì bà và người bạn đồng
tính sống chung biết rằng hôn thú có nghĩa gì với những cặp
cùng giới tính -
sau khi mất việc trong năm qua, bà và con nuôi được hưởng
các phúc lợi từ bảo hiểm ngườì bạn đồng tính chung sống này.Tuy nhiên, tất cả những điểm tương đồng dù
có là động lực chủ yếu hay không chủ yếu nêu trên của những cặp đồng
tính sống chung, vẫn có thể được giải quyết bằng một định chế khác
hơn là cưỡng ép vào định chế hôn nhân lưỡng
tính hiện hành. Đó là công việc của các nhà làm luật Hoa
Kỳ nói riêng và các quốc gia đang có và muốn giải quyết vấn nạn xã hội này
nói chung. Chẳng hạn, các dân biểu Hoa Kỳ có thể đệ
trình dự án luật để được lưỡng viện quốc hội (Liên bang hay
Tiểu bang) thông
qua “Luật Đồng
Tính sống chung” cho toàn Liên bang hay cho từng Tiểu
bang, áp dụng cho những người đồng tính sống
chung.
Vì rằng, mục
đích và ý nghĩa của hôn nhân từ lâu đã được
quan niệm và thực hành: là sự kết ước tự do sống chung giữa hai
người nam & nữ luyến ái nhau, cùng chung hưởng
khoái cảm tình dục để truyền sinh và chung hưởng hạnh phúc gia đình, la tế bào
căn bản của xã hội gồm vợ, chồng và con cái được cha mẹ sinh
ra hay con nuôi.
Mục đích và ý nghĩa trên hoàn toàn khác với mục
đích và ý nghĩa của cuộc sống chung giữa hai người đồng
tính nam & nam và nữ & nữ, dù có một số điểm tương đồng về hiện tượng và hệ quả,
song không thể đồng hóa với cuộc sống hôn nhân của hai người lưỡng
tính. Có thể coi đây chỉ là một kết ước dân sự phổ quát (Civil contract) khác với kết ước dân
sự đặc thù của hôn nhân lưỡng tính (civil marriage) là sự kết hôn
(join in marriage) hay kết
duyên để trở thành vợ chồng (join
in wedlock, become husband and wife). Và vì vậy
không thể gọi cuộc “sống chung” giữa hai người đồng
tính là “hôn nhân”,
mà phải gọi bằng một từ ngữ khác hơn cho đúng thực chất, chẳng hạn gọi là “cộng sinh đồng
tính” hay “đồng tính sống
chung” và đừng cưỡng ép vào định chế hôn nhân lưỡng
tính hiện hành mà gọi là “hôn nhân đồng tính”.
Tựu chung, giải pháp hợp
tình, hợp lý nhất là các nhà làm luật Hoa Kỳ nói riêng và các nhà làm
luật của các quốc gia trên thế giới nói chung cần gấp rút
soạn thảo luật lệ riêng áp dụng cho những cặp đồng
tính sống chung. Có như thế mới chấm dứt được tình trạng
phân hóa, bất bình trong đa số quần chúng nhân dân, trong các chính
quyền, giáo hội và sớm ổn định được
tình trạng pháp lý cho thiểu số những người dân đồng tính có
nhu cầu sống chung để mưu cầu hạnh phúc cá nhân, với các
quyền và lợi ích hợp pháp được Hiến pháp công nhận và cần được luật
pháp bảo vệ
Thiện Ý
Houston,
ngày 14-12-202
